Dụng cụ mang tính biểu
tượng này đã bước sang tuổi thứ...50. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu câu chuyện
đằng sau sự phổ biến không ngờ của nó.
Khi nhìn vào hình ảnh một chiếc kéo trên mạng,
khả năng cao bạn sẽ thấy nó có màu cam. Nhưng bạn đã bao giờ hỏi tại sao lại
như vậy? Tất cả là nhờ vào một công ty Phần Lan đã 368 năm tuổi Fiskars - chủ
nhân của những chiếc kéo màu cam vừa tròn 50 tuổi vào tháng nay. Câu chuyện
đằng sau thiết kế chiếc kéo của họ có liên quan đến sự xuất hiện của thiết kế
công thái học (ergonomic) vào những năm 1960 và một sự kiện khá hài hước khác.
Người thiết kế nên vật dụng cực kỳ phổ biến có
mặt trong mọi căn nhà trên hành tinh này chính nhà nhà thiết kế công nghiệp
Olof Backstrom.
Vào năm 1967, ngành công nghiệp nhựa dẻo đang
bùng nổ. Nguyên liệu này xuất hiện trên rất nhiều đồ gia dụng, và Backstrom thì
đang đảm nhận việc thiết kế các loại mặt bàn và các vật dụng bằng nhựa trong
gia đình tại Fiskars. Khi thiết kế một chiếc máy ép hoa quả màu cam, một chút
nhựa deo màu cam sáng còn sót lại và đã trở thành nguyên liệu chính cho nguyên
mẫu chiếc kéo của ông. Backstrom lấy một cặp lưỡi cắt kim loại khá nặng kết hợp
lại với nhựa bền và nhẹ, và thiết kế một cái báng cầm cong để vừa vặn với bàn
tay người dùng.
Theo Jay Gillespie - Phó giám đốc marketing hiện tại của Fiskars
- thì công ty đã quyết định bầu chọn màu sắc cho thiết kế cuối cùng của chiếc
kéo trước khi bắt đầu sản xuất hàng loạt. Vào thời điểm đó, Gillespie nói, các
màu như cam hay xanh lá (lime) rất phổ biến, do đó công ty quyết định chọn màu
cam. "Một biểu tượng đã được sinh ra từ đó".
Nhưng thiết kế thân thiện người dùng của
Backstrom còn hơn cả một sự cố ngẫu nhiên trong quá trình sản xuất. Chiếc kéo
là một sản phẩm của sự trỗi dậy của cả nhựa dẻo lẫn thiết kế công thái học vào
những năm 1960.
Thế chiến thứ II đã chứng kiến sự xuất hiện
của những công nghệ thời chiến mới và phức tạp - và thậm chí trong nhiều năm
sau cuộc chiến, các nhà thiết kế và sản xuất công nghiệp vẫn tập trung vào việc
làm thế nào con người có thể làm việc hiệu quả và năng suất với tất cả những
công nghệ mới như vậy. Điều này đồng nghĩa với việc làm cho con người thấy
thoải mái và làm việc hiệu quả hơn với những công cụ mới, dẫn đến sự hình thành
của thiết kế công thái học hiện đại. Cuộc chiến còn thúc đẩy sự phổ biến hơn
nữa của các nguyên liệu như nhựa dẻo, mở ra thời kỳ mới của thiết kế công
nghiệp. Backstrom đã dùng cả nhựa dẻo và thiết kế công thái học - minh hoạ cho
sự hợp lực của chính trị và công nghệ đã sản sinh ra thiết kế công nghiệp hậu
chiến tranh như thế nào.
Tuy nhiên không bao lâu sau, công ty không thể
sản xuất đủ hàng để bán, đặc biệt là tại Mỹ, do đó họ đã phải xây dựng một công
xưởng nằm bên ngoài Helsinki để đáp ứng nhu cầu. Hiện công xưởng này vẫn đang
tiếp tục sản xuất kéo Fiskars!
Công ty này có một cách rất khác thường để kiểm định chất lượng
của từng sản phẩm đã hoàn thành: nhóm quản lý chất lượng sẽ nghe âm thanh phát
ra của mỗi chiếc kéo khi nó đóng lại. "Hai miếng kim loại và âm thanh
do chúng tạo ra là một dấu hiệu cho thấy chúng được ghép lại với nhau tốt như
thế nào" - Gillespie
nói.
Ngày nay, hiếm lắm bạn mới tìm thấy một chiếc
kéo gia dụng không có phần báng uốn cong cho vừa bàn tay, cho thấy sức ảnh
hưởng và tuổi đời của thiết kế của Backstrom. Nhân dịp sinh nhật 50 năm của
chiếc kéo Fiskars, Bảo tàng Thiết kế Helsinki đã đề nghị các nhà thiết kế và
nghệ sĩ tạo ra các tác phẩm bằng hoặc lấy ý tưởng từ chiếc kéo. Và cũng trong
ngày sinh nhật này, Gillespie cho biết công ty đã tổ chức một bữa tiệc với bánh
kem. Bạn có đoán ra được màu của chiếc bánh kia không?
Theo GenK
* Lưu ý:
- Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu khi gửi nhận xét.
- Nội dung phải liên quan đến chủ đề bài viết.
- Không dùng lời lẽ mang tính khiêu khích, thô tục.
- Các nhận xét ẩn danh sẽ bị xóa mà không cần thông báo!
- Các góp ý hay phản hồi khác có thể gửi tại đây.
EmoticonEmoticon